Świątynia Bulguksa – skarb buddyzmu

Świątynia Bulguksa – skarb buddyzmu

W samym sercu Korei Południowej, w malowniczej okolicy Gyeongju, znajduje się niezwykły skarb kultury i duchowości – Świątynia Bulguksa. Ta majestatyczna budowla,która została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO,nie tylko zachwyca swoją architekturą,ale także skrywa w sobie głębokie znaczenie dla buddyzmu. Zbudowana w VIII wieku przez mnicha Beomnego, Bulguksa jest nie tylko miejscem kultu, ale także świadectwem artystycznego i duchowego dziedzictwa Korei. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się historii tej niezwykłej świątyni, jej unikalnym budowlom oraz temu, w jaki sposób wpływa na współczesne życie religijne i kulturowe Korei. To nie tylko opowieść o przeszłości, ale także o współczesnym duchowym życiu, które trwa w cieniu jej pięknych pagód.Czy jesteście gotowi, by odkryć tajemnice Bulguksu?

Świątynia Bulguksa – miejsce mistycznej harmonii

Historia Świątyni Bulguksa w pigułce

Świątynia Bulguksa, wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jest jednym z najważniejszych symboli kultury koreańskiej i buddyzmu. Została zbudowana w VII wieku za czasów dynastii Silla i odgrywa kluczową rolę w rozwoju duchowości regionu. To nie tylko miejsce kultu,ale również architektoniczny majstersztyk,który ukazuje połączenie harmonii z otaczającą przyrodą.

W budowie świątyni wykorzystano lokalne materiały, co czyni ją integralną częścią krajobrazu. Oto kilka kluczowych faktów dotyczących jej historii:

• Założenie: Świątynia została zbudowana w 774 roku na zlecenie króla Gyeongdeoka.
• Architektura: Znana z doskonałych detali, takich jak dziecięce rzeźby i smoki, które zdobią wschodnią oraz zachodnią pagodę.
• Odbudowa: Po licznych zniszczeniach, w tym w trakcie japońskiej okupacji, świątynia przeszła rewitalizację w XX wieku.

Wnętrze świątyni skrywa wiele skarbów, w tym:
– rzeźby buddy, które oddają duchową głębię buddyzmu,
– imponujące posągi i ołtarze, które przyciągają pielgrzymów z całego świata.

W 1966 roku Bulguksa została w pełni odrestaurowana, co pozwoliło na przywrócenie jej pierwotnej świetności. dziś to miejsce nie tylko przyciąga turystów, ale również stanowi centrum dla praktykujących buddyzm.

Świątynia jest także miejscem ważnych wydarzeń kulturalnych, takich jak festiwale buddyjskie i ceremonie związane z medytacją, przyciągające zarówno miejscowych, jak i turystów. Jej historia jest świadectwem nie tylko duchowości, ale także umiejętności architektonicznych, które przetrwały wieki.

Warto również zwrócić uwagę na:

Architektura Bulguksa – kunszt w kamieniu

Świątynia Bulguksa, uznawana za jedno z najważniejszych dzieł architektury w Korei, to prawdziwy kunszt w kamieniu. Powstała w VIII wieku, stanowi doskonały przykład harmonijnego połączenia natury z duchem buddyzmu. Zbudowana na zboczu góry Toham, jej struktura doskonale wpisuje się w otaczający krajobraz, tworząc niepowtarzalną atmosferę kontemplacji i duchowości.

Najbardziej charakterystycznymi elementami tej budowli są:

• Pagody: dwie pagody, znane jako Seokgatap i Daeungjeon, emanują mistycyzmem i mają ogromne znaczenie dla pielgrzymów.
• Schody: Ich kształt nawiązuje do buddyjskiej filozofii; każdy stopień symbolizuje kolejne etapy duchowego rozwoju.
• Rzeźby: Zdobienia w formie buddyjskich postaci oraz motywów przyrody odzwierciedlają symbiozę człowieka z naturą.

Architektura bulguksa ukazuje nie tylko umiejętności budowniczych, ale również ich głębokie zrozumienie dla koncepcji buddyzmu. Warto zwrócić uwagę na zastosowanie:

Wyjątkowa harmonia architektury z otoczeniem, połączenie z przyrodą oraz głębokie przesłanie duchowe sprawiają, że Bulguksa jest miejscem, które nie tylko zachwyca swoją wizją estetyczną, ale także umożliwia głęboki wgląd w buddyjskie nauki. To przestrzeń, gdzie każdy kamień opowiada własną historię, a całość tworzy niezatarte wrażenie w umysłach odwiedzających.

Symbolika buddyjska w architekturze Świątyni

• Pagody: Dwie pagody,zbudowane w tradycyjnym stylu,symbolizują dualizm oraz równowagę,które są kluczowe w buddyzmie.
• Kamienne schody: Prowadzące do świątyni schody przypominają o duchowej wędrówce, którą każdy buddysta musi przejść w poszukiwaniu oświecenia.
• Rzeźby: Rzeźby przedstawiające bodhisattwy są ukłonem w stronę współczucia i bezinteresownej miłości,cechujących ścieżkę buddyjskiego życia.

Ciekawe fakty o Świątyni Bulguksa

Świątynia Bulguksa, położona w regionie Gyeongju w Korei Południowej, jest jednym z najbardziej znaczących przykładów architektury buddyjskiej na świecie. Oto kilka ciekawych faktów, które podkreślają jej historyczne i kulturowe znaczenie:

• Zarodek architektury: Budowla została wzniesiona w VIII wieku przez króla Gyeongdeok z dynastii Silla jako symbol buddyjskiej duchowości i władzy.
• Materiały budowlane: Świątynia zbudowana jest głównie z kamienia, co znacznie różni ją od innych wschodnioazjatyckich świątyń wybudowanych z drewna.
• Unikalna konstrukcja: Znajdują się tu liczne wieże, a także dwa główne pawilony: Daeungjeon oraz Geungnakjeon, które są połączone korytarzami.
• Symbolika: Wiele elementów architektonicznych nawiązuje do buddyjskiej kosmologii, co czyni tę świątynię nie tylko miejscem kultu, ale również złożonym dziełem sztuki.
• Patrimonio: W 1995 roku Świątynia Bulguksa została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, co podkreśla jej międzynarodowe znaczenie.

Architektura świątyni odzwierciedla ducha buddyzmu mahajana, w którym kładzie się duży nacisk na współczucie i poświęcenie. Oto, jak niektóre z jej cech wpływają na zachowanie tradycji buddyjskiej:

Warto również wspomnieć o pracach konserwatorskich, jakie przeprowadzono w ostatnich latach. Dzięki staraniom ekspertów udało się zachować jej pierwotny urok i znaczenie. Świątynia bulguksa nie jest tylko miejscem kultu, ale również ważnym punktem na mapie turystycznej Korei, przyciągającym rzesze turystów z całego świata.

Zabytki w okolicy – co warto zobaczyć w Gyeongju

Dlaczego Bulguksa jest wpisana na listę UNESCO

Świątynia Bulguksa została wpisana na listę UNESCO ze względu na swoje wyjątkowe znaczenie kulturowe i architektoniczne. Budowla ta, wzniesiona w VIII wieku, jest nie tylko znakomitym przykładem tradycyjnej koreanskiej architektury, ale także ważnym miejscem dla buddyzmu. Oto kilka kluczowych powodów, które przyczyniły się do jej uznania:

• architektura: Bulguksa to doskonała ilustracja stylu architektonicznego epoki Silla, łączącego w sobie harmonię i estetykę z duchowym przesłaniem.
• Historyczne znaczenie: Świątynia była nie tylko miejscem modlitwy,ale także centrum kultury i edukacji buddyjskiej.
• Unikalne elementy: W jej obrębie znajdują się unikalne budowle, takie jak Danyanja i Seokgatap, które stanowią wspaniałe osiągnięcie inżynieryjne swojej epoki.
• Światowe dziedzictwo: Wpisanie na listę UNESCO podkreśla znaczenie Bulguksa jako elementu światowego dziedzictwa, które ma być chronione i promowane.

Warto również zaznaczyć, że bulguksa przyciąga rocznie tysiące turystów, a jej obecność na liście UNESCO przyczynia się do zwiększenia zainteresowania historią oraz tradycjami Korei. Wspiera to lokalną gospodarkę i promuje zrównoważony rozwój regionu.

Przykład Bulguaksy ilustruje nie tylko buddyzm jako religię, ale także jako głęboki element filozoficzny i artystyczny. Świątynia jest symbolem nie tylko duchowości, ale także współczesnych poszukiwań tożsamości kulturowej Korei.

Rola Świątyni Bulguksa w buddyzmie koreańskim

Świątynia Bulguksa, położona w górach T’aebaeksan w Korei Południowej, to nie tylko architektoniczny zabytek, ale także śćancja duchowa, odzwierciedlająca głębokie korzenie buddyzmu w koreańskiej kulturze. Jej historia sięga VIII wieku, kiedy to została zbudowana na zlecenie króla Gyeongdeok z dynastii Silla. Stanowi ona doskonały przykład harmonijnego połączenia przyrody i sztuki budowlanej, co sprawia, że jest ważnym miejscem pielgrzymkowym dla buddystów.

W Bulguksa znajdują się również cenne dzieła sztuki,takie jak:

• Pagoda Dabotap – symbolizująca mądrość i oświecenie.
• Pagoda Seokgatap – wzniesiona ku czci buddhy, jej forma odzwierciedla stabilność i harmonię.
• Rzeźby i malowidła – bogato zdobione elementy,które opowiadają historie z buddyjskiej mitologii.

Znaczenie tego miejsca dla wspólnoty buddyjskiej podkreśla jego rola jako centrum edukacji duchowej. W świątyni organizowane są różnorodne ceremonie oraz warsztaty medytacyjne, które przyciągają wiernych

. Dzięki temu, bulguksa stała się miejscem, gdzie można zgłębiać nauki buddyjskie w duchu współczesności, jednocześnie zachowując tradycyjne wartości.

Warto zwrócić uwagę na fakt,że Świątynia Bulguksa została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1995 roku. To wyróżnienie nie tylko wyznacza nowe standardy konserwacji dziedzictwa kulturowego, lecz także przyciąga turystów i badaczy z całego świata, którzy pragną doświadczyć unikalnej atmosfery tej historycznej świątyni.

Podczas wizyty w Bulguksa, wrażenie robi także architektura zen, która odzwierciedla buddyjskie podejście do harmonii między człowiekiem a naturą. Budynki są usytuowane w taki sposób, aby jak najlepiej korespondować z otaczającym krajobrazem, co potwierdza ich głęboki związek z miejscem.Twórcom jednej z najpiękniejszych świątyń w Korei udało się wprowadzić równowagę między duchowością a estetyką.

Podsumowując, budowla ta nie tylko stanowi świadectwo dziedzictwa kulturowego, ale również odgrywa kluczową rolę w duchowym życiu Korei, łącząc przeszłość z teraźniejszością. Świątynia Bulguksa to prawdziwy skarb, który zachwyca każdego odwiedzającego.

Jak dotrzeć do Świątyni Bulguksa – praktyczne porady

Czas odwiedzin – kiedy najlepiej zobaczyć Bulguksa

Odwiedzając Bulguksę, warto zastanowić się, kiedy jest najlepszy moment na wizytę. Niezależnie od pory roku, świątynia ta oferuje niezwykłe wrażenia, ale niektóre okresy mogą być szczególnie zachwycające:

• Wiosna: W marcu i kwietniu świątynia otaczają kwitnące wiśnie, co tworzy niesamowitą scenerię. Warto wybrać się tutaj, by podziwiać nie tylko budowle, ale także przepiękne otoczenie.
• Lato: Choć lato w Korei jest gorące, to jednak wakacyjne miesiące przyciągają wielu turystów. Warto udać się wczesnym rankiem, aby uniknąć tłumów i cieszyć się spokojem.
• Jesień: Wrzesień i październik to czas, gdy liście drzew przybierają złote i czerwone odcienie. Widoki z tarasów świątyni w tym okresie są niezapomniane.
• Zima: Zimą Bulguksa staje się magiczna. Pokryta śniegiem, z mroźnym powietrzem, świątynia emanuje atmosferą spokoju i refleksji.

Bez względu na porę roku, bulgukska świątynia ma swoje unikalne uroki, które przyciągają turystów z całego świata. Jednak kluczowe znaczenie ma również czas odwiedzin w ciągu dnia. najlepiej jest przybyć tu wcześnie rano lub późnym popołudniem, kiedy światło słoneczne sprawia, że architektura świątyni prezentuje się najpiękniej, a atmosferę podkreśla spokój.

Dodatkowo, aby uniknąć zbiegów turystycznych, warto rozważyć wizytę w dni powszednie, zamiast w weekendy, gdy przybywa więcej osób. Umożliwi to lepsze doświadczenie magicznej atmosfery tego miejsca.

Znaczenie ogrodów i krajobrazu wokół Świątyni

Ogrody i krajobraz wokół Świątyni Bulguksa mają ogromne znaczenie dla duchowego i estetycznego odbioru tego miejsca. Z jednej strony, tworzą one harmonijną całość z architekturą świątyni, a z drugiej, są świadectwem sztuki ogrodowej, która od wieków ewoluuje w Koreańskim kontekście kulturowym.

W kompleksie świątynnym znajduje się wiele elementów, które wzbogacają otoczenie:

• Staw z liliami: symbolizuje czystość i osiągnięcie oświecenia.
• Ścieżki i aleje: Zapraszają do kontemplacji i medytacji, umożliwiając pielgrzymom połączenie z naturą.
• Rzeźby i kamienne elementy: Integrują się z przyrodą, co tworzy efekt jej harmonijnego współistnienia z architekturą sakralną.

Warto również zwrócić uwagę na roślinność, która jest starannie dobierana, aby odzwierciedlać sezonowość i cykle natury. drzewa, krzewy i kwiaty są mozaiką barw i tekstur, zachęcającą odwiedzających do zatrzymania się na chwilę i cieszenia się pięknem otoczenia. Dodatkowo, w ogrodach ogólna atmosfera spokoju sprzyja medytacji i refleksji.

Każdy element krajobrazu wokół świątyni odgrywa istotną rolę w tworzeniu atmosfery sprzyjającej duchowemu doświadczeniu.Przemyślana aranżacja zieleni i architektury wpływa nie tylko na walory estetyczne, ale przede wszystkim na wewnętrzny spokój odwiedzających. Dzięki harmonijnemu połączeniu natury z duchowością, miejsce to staje się prawdziwym azylem, gdzie można znaleźć ukojenie w zgiełku codziennego życia.

Sztuka i rzeźby w Świątyni Bulguksa

Bulguksa a historia dynastii Silla

Buddyzm zen a filozofia Świątyni Bulguksa

Buddyzm zen, który rozwinął się w Korei, jest głęboko zakorzeniony w praktykach i filozofii, które są odzwierciedlane w architekturze oraz duchowym znaczeniu Świątyni Bulguksa. Ta mistyczna świątynia nie tylko przyciąga turystów z całego świata, ale także stanowi centrum buddyjskiej praktyki, kultywując spokojne medytacje i głęboką refleksję.

Na przestrzeni wieków, buddyzm zen kładł duży nacisk na bezpośrednie doświadczenie rzeczywistości, a Bulguksa jako miejsce kultu promuje to filozoficzne podejście poprzez:

• Medytację – Praktyka zazen, która uczy obecności i skupienia.
• Rytuały – Ceremonie mające na celu zespolenie ciała i umysłu w harmonijne jedności.
• Studia nad tekstami – Nauki zawarte w sutrach,które prowadzą ku zrozumieniu natury buddyzmu.

W Świątyni Bulguksa można dostrzec ścisłe powiązania między architekturą a filozofią zen. Jej struktury, takie jak:

• Dwa pawilony (Daeungjeon i Geungnakjeon) – Symbolizują dualizm i harmonię.
• Smukłe pagody – Reprezentują wznoszenie się ku wyżynom duchowym.
• Ogrody – Miejsca refleksji, które pobudzają do zadumy nad życiem.

Architektura Bulguksa nie jest tylko dziełem sztuki,lecz także manifestacją głębokiej myśli filozoficznej. Przykładem jest strefa, w której ażurowe ściany pozwalają na wnikliwe spojrzenie na otaczającą przyrodę – zachęcają do kontemplacji i zrozumienia siebie w szerszym kontekście istnienia.

Filozofia zen, będąca esencją buddyzmu, odzwierciedla się w każdym aspekcie Bulguksa, od rytuałów po przestrzeń medytacyjną. Przybywając do tej świątyni, odwiedzający mogą nie tylko podziwiać jej architekturę, ale również włączyć się w głębszy, wewnętrzny proces odkrywania swojej duchowej ścieżki. To doświadczenie nie tylko łączy tradycję z nowoczesnością, ale też ukazuje uniwersalne przesłania, które pozostają aktualne w każdej epoce.

Polecane trasy spacerowe po terenie Świątyni

Spacerując po terenie Świątyni Bulguksa, możesz odkryć niezwykłe trasy, które prowadzą Cię przez malownicze zakątki, pełne duchowej atmosfery i historycznego znaczenia. Oto kilka rekomendowanych ścieżek, które umilą Twoją wizytę:

• Trasa do Pagody Dwu Trzasków – To jedna z najpiękniejszych tras, prowadząca w górę ku imponującej pagodzie. Ścieżka otoczona jest starannie pielęgnowanymi ogrodami i licznymi rzeźbami buddyjskimi, które wzbogacają wizualne doznania.
• Ścieżka wokół jeziora – Ta malownicza trasa wydaje się być stworzona do relaksu. Spacerując wzdłuż jeziora, można podziwiać lustrzane odbicie świątyni w wodzie oraz roślinność, która tętni życiem przez cały rok.
• Wędrówka do góry Tohamsan – Dla miłośników natury, ta trasa oferuje niezapomniane widoki na okoliczne szczyty i doliny. prowadzi do punktu widokowego,skąd rozciąga się panorama całej okolicy,w tym i samej Bulguksa.

W czasie spaceru zwróć uwagę na elementy architektury buddyjskiej oraz detale, które zdradzają historię tego miejsca. Wiele z nich ma swoje własne opowieści, warto więc poświęcić chwilę, by je podziwiać i uczyć się o ich kontekście kulturowym.

Nie można zapomnieć o wyjątkowym połączeniu natury i duchowości, które towarzyszy każdemu krokowi na tych trasach. Wizyta w Świątyni Bulguksa to nie tylko czas na refleksję, ale także doskonała okazja do delektowania się pięknem okolicznych krajobrazów.

Warto zwrócić uwagę na zmieniające się pory roku, które każdorazowo oferują nowe doświadczenia i widoki. Każda pora roku sprawia, że trasy te przybierają inny, czasami magiczny charakter, w zależności od scenerii, która otacza Świątynię Bulguksa.

Ceremonie buddyjskie w Bulguksa – jak doświadczyć duchowości

Nocne zwiedzanie Świątyni – magiczne doświadczenie

Gastronomia w Gyeongju – gdzie zjeść po wizycie

Polecamy lokalne festiwale i wydarzenia

Refleksje i medytacje – jak odnaleźć spokój w Bulguksa

Przewodnik dla turystów – co zabrać ze sobą

Planując wizytę w Świątyni Bulguksa, warto przygotować się odpowiednio, aby w pełni cieszyć się jej wspaniałością i historią. Oto lista rzeczy, które mogą okazać się niezbędne podczas twojej podróży:

• wygodne obuwie – Świątynia znajduje się na wzgórzu, a teren wokół niej może być nierówny. solidne buty trekkingowe zapewnią komfort nawet podczas długich spacerów.
• Odzież dostosowana do pogody – sprawdź prognozę i dostosuj swoją garderobę do aktualnych warunków. Warto mieć ze sobą kurtkę na deszcz i ciepłe ubrania, zimą może być chłodno.
• Mały plecak – idealny do przenoszenia wody, przekąsek i osobistych rzeczy. Warto postawić na model wygodny, który nie obciąży zbytnio pleców.
• Kamera lub smartfon – Widoki z tego wyjątkowego miejsca są niezwykle malownicze. Upewnij się, że masz wystarczająco dużo pamięci, aby uwiecznić swój pobyt.
• Mapy i przewodniki – Chociaż w dzisiejszych czasach smartfony mogą pomóc w nawigacji,tradycyjne mapy i przewodniki często oferują więcej informacji historycznych i kulturowych.

Warto również pamiętać o standardowych środkach bezpieczeństwa, takich jak:

• Krem przeciwsłoneczny – ochrona przed słońcem jest niezwykle ważna, zwłaszcza w czasie letnich wizyt.
• Apteczka podróżna – Możliwe otarcia lub drobne urazy mogą się zdarzyć, dlatego warto mieć przy sobie podstawowe leki i opatrunki.
• Woda w butelce – Dbałość o nawodnienie jest kluczowa, szczególnie podczas długich spacerów.

Na koniec, zanim wyruszysz na wycieczkę, upewnij się, że masz odpowiednie informacje o godzinach otwarcia świątyni, a także o ewentualnych wydarzeniach czy uroczystościach, które mogą zmienić twój plan zwiedzania. Zadowolony gość, to dobrze przygotowany gość!

Wrażenia z wizyty – wspomnienia i fotografie

Rekomendacje dla fotografów – jak uchwycić piękno Bulguksa

Bulguksa w literaturze i sztuce – inspiracje twórcze

Zrównoważony turystycznie – odpowiedzialne zwiedzanie

podczas wizyty w Świątyni Bulguksa, niezwykle ważne jest, aby każdy turysta pamiętał o zasadach zrównoważonego turystyki.Ta zachwycająca świątynia, wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jest nie tylko miejscem kultu, ale także symbolem bogatej historii i kultury Korei. dlatego odpowiedzialne zwiedzanie wiąże się z poszanowaniem dla tego cennego miejsca oraz lokalnych tradycji.

Oto kilka wskazówek, które pomogą w zachowaniu równowagi między korzystaniem z atrakcji turystycznych a dbaniem o ich przyszłość:

• Szanuj lokalnych mieszkańców: Kiedy jesteś w pobliżu świątyni, pamiętaj, aby być uprzejmym i respektować codzienne życie społeczności lokalnej.
• Unikaj hałasu: W miejscach takich jak Bulguksa cisza jest na wagę złota. Szeptaj i skup się na otaczającej Cię atmosferze.
• Nie pozostawiaj śladów: Zachowuj porządek i nie zostawiaj odpadków. Zawsze zabieraj swoje śmieci ze sobą.
• kupuj lokalne produkty: Wspieraj miejscowych rzemieślników i kupując autentyczne pamiątki, przyczyniasz się do ochrony ich dziedzictwa.

Warto również pamiętać o tym, że świątynia jest miejscem modlitwy. Dlatego erudycja oraz zachowanie odpowiednich norm podczas gdy przebywasz w świątyni są kluczowe. Ludzie modlący się w tym miejscu zasługują na nasz szacunek.

Odwiedzając Bulguksa, możesz potraktować swoją wizytę jako sposób na połączenie z historią i duchem buddyzmu. zrównoważona turystyka nie polega jedynie na zwiedzaniu – to proces odkrywania wartości i zrozumienia znaczenia danego miejsca. Pamiętając o tym, pomagasz nie tylko sobie, ale również następnym pokoleniom doświadczyć tego niezwykłego skarbu kultury.

W poniższej tabeli przedstawiamy kilka kluczowych informacji o Świątyni Bulguksa:

Świątynia Bulguksa, z jej majestatycznymi strukturami i głębokim duchowym przesłaniem, stanowi nie tylko architektoniczny skarb Korei Południowej, ale również cenny element dziedzictwa buddyjskiego na całym świecie. Jej obecność na liście światowego dziedzictwa UNESCO to nie przypadek – to świadectwo jej historycznego i kulturowego znaczenia. Od wyjątkowych rzeźb po harmonijną architekturę, każda część tej świątyni opowiada swoją własną historię o wierzeniach, tradycjach i dążeniu do oświecenia.

Jeżeli kiedykolwiek zechcesz poczuć atmosferę wyjątkowego miejsca, w którym odpoczywa duch przeszłości, Bulguksa jest celem nie do pominięcia. Oferuje ona nie tylko możliwość obcowania z pięknem architektury, ale także z głębokim zrozumieniem buddyjskiego ducha, który przenika to miejsce. Zachęcamy do odwiedzenia tej świątyni i odkrycia jej magii na własną rękę. Niech ta podróż stanie się nie tylko wyprawą w przestrzeni, ale także w głąb siebie. Przekonaj się, jak wiele można zyskać, eksplorując nie tylko fizyczne aspekty, ale i duchową głębię tego skarbu buddyzmu.